تغذیه کودک از ابتدای 7 سالگی تا پایان 11 سالگی (3)

 

 

کمبود آهن در سنین 7 تا11 سالگی 

  کودکان و نوجوانان,مخصوصا"زمانی که به مدرسه می روند,نیاز بیشتری به ملح آهن دارندو روزانه باید مقدار12 میلی گرم آهن به بدن آنها برسد.گرچه کودکان دختر در این سنین رشد سریع ندارند,ولی چون امکان شروع قاعدگی در آنها وجود دارد,از اینطریق مقداری آهن از دست می دهندو ممکن است دچار کم خونی گردند,اگر کودک در سنین مدرسه مواد غذایی آهن دارمانند گوشت قرمز ,جگر گوسفند, غذاهای دریایی,تخم مرغ,سبزیجات برگ سبزتیره مانند اسفناج ,حبوبات مخصوصا"عدس ولوبیا مصرف نکند,دچار کمبود آهن می شود.علائم کمبود آهن دراین سنین یا سنین کمتر شامل:خوردن یخ ,مهرنماز ,خاک کاه گل  بی اشتهایی ,خستگی,بی حوصلگی,اختلال روانی و حرکتی,اختلال در یاد گیری و افت تحصیلی می باشد.تحقیقات در مورد کودکان مدرسه ای که دچار کم خونی بوده اند نشان داده است که یادگیری ونمرات علمی کودکان در سنین 6 تا 16 سالگی که دچار کمبود آهن بودند,کمتر از نمرات استاندارد سن آنها بوده است,بنابراین برای یادگیری و انجام فعالیتهای علمی کودکان در سنین مدرسه ,باید موادغذایی کافی و کامل مخصوصا"از نظر مقدار آهن به بدن آنها برسد. اگر کودک مواد غذایی آهن دار مصرف نکند و دچار کمبود آهن شودوعلائم آن را داشته باشد,باید ملح به صورت دارو به اوداده شود.از طرف دیگر وجود ویتامین سی  به جذب آهن از روده ها کمک می کند,بنابراین کودکان در سنین 7 تا 11 سالگی باید مواد غذایی آهن دار  مصرف کنندو توام با آن مواد غذایی که دارای ودتامین سی می باشند مانند میوه جات و سبزی جات مصرف نمایند.

اضافه نشدن یا کم شدن وزن در سنین 7 تا 11 سالگی   

     اضافه نشدن وزن یا ازدست دادن وزن در این سنین ممکن است به علت بیماری حادیا مزمن,کم شدن اشتهای کودک به علت یبوست یا محرومیت یا محدودیت غذایی باشد.مطالعات نشان داده استاضافه نشدن وزن و کوتاهی قد در کودکان در سنین قبل از بلوغ می تواند ناشی از عوامل زیر باشد:    

1-محدودیت غذایی به خاطرپیشگیری از چاقی    

   2-نوشیدن مقدار زیاد آّب               

    3-نبودن فیبر در رژیم غذایی که باعث ایجاد یبوست و کاهش اشتهای کودک می شود.    

        در چنین حالاتی تغذیه کودکان و نوجوانان باید مورد ارزیابی فرار گیردوهر مشکلی که دارد برطرف گردد.اگر کودک یا نوجوان به خاطر پیشگیری از چاقی غذا نمی خوردو در حقیقت چاق نیست.او را باید مورد حمایت قرار دادودر صورت لزوم او را نزد متخصصین تغذیه برد تا او از وضع خود آگاه گردد.اگر کودک یا نوجوان میوه یا آب میوه زیاد می خوردو در نتیجه مواد غذایی کافی نمی خورد,اورا باید راهنمایی کردوبالاخره اگر رژیم غذایی او دارای مواد هضم نشدنی نیست ویبوست دارد.باید به کودک سبزی و میوه مخصوصا"میوه های خشک داد تا یبوست کودک برطرف گردد.اگر وزن کودک کم و قد او کوتاه است احتمال کمبود عنصر روی نیز وجود داردکه در این صورت بعد از بررسی کامل باید جبران گردد.

اهمیت خوردن صبحانه و ارتباط با یادگیری کودک در مدرسه

        تحقیقات زیادی در مورد ارزش خوردن صبحانه در کودکان دبستانی در کشورهای مختلف انجام گرفته است ونشان داده که کودکانی که صبحانه نخورده به مدرسه می روند,در آزمایشهای یادگیری زیاد تر اشتباه می کنند,تفاوت ها را کمتر تشخیص می دهندوقدرت حفظ کردن آنها کمتر است.همچنین کودکانی که دچار مشکل غذایی و کوتاهی قد باشند وصبحانه نخورده به مدرسه می روند ,مشکلات یادگیری بیشتری دارند.این تحقیقات نشان داده است عملکرد مغز نسبت به کمبود ماده غذایی مورد نیاز مغز  بسیار حساس است .اصولا"مغز کودکان نسبت به نخوردن غذا ,حساس تر از افراد بالغ می شود.تحقیقی که در مورد درک                                                                                                                                               

کودکان دبستانی انجام گرفته ,نشان داده که زمان خوردن صبحانه هم مهم است.آنهایی که صبحانه خود را 30 دقیقه قبل از آزمایشهای هوشی خورده بودند,نسبت به کودکانی که 2 ساعت قبل از امتحان خورده بودند,نمره بیشتری بدست آوردند.این تفاوت مربوط به گلوکز خون  مغز می باشد.در این سنین خوردن صبحانه بسیار مهم است,زیرا کودک در حال رشد جسمی وفعالیت بدنی ومغزی است وبرای  یادگیری به مدرسه می رود.بنابراین باید همه موادغذایی ,مخصوصا"گلوکز کافی در اختیار سلولهای مغز او قرار گیرد(سلولهای مغز فقط می تواند از گلوکز که ماده غذایی است استفاده کند تا در سلولها بسوزد و ایجادانرژی کند.) اگر کودک دیر از خواب بیدار شود و باعجله بخواهد کارهای خود را انجام دهد,بنابراین خوردن صبحانه به فراموشی سپرده می شود,یا این که یکی دو تکه غذا می خوردوبه مدرسه میرود ,ولی مغز او براد یادگیری آماده نیست.پدر و مادر باید کودک را مقداری زودتر از موعد مقرر برای رفتن به مدرسه بیدار کنندتا کودک با فرصت کافی کارهایش را انجام دهد وبا آرامی وبدون  عجله صبحانه ای را که مطابق میل او تهیه شده ,بخورد و به مدرسه برود.مادرانی که شاغل هستند و باید صبح به محل کار خود بروند,معمولا" فرصتی برای تهیه صبحانه نخواهند داشت.چنین مادرانی بایدصبحانه کودک را شب قبل تهیه نماید.

آموزش دادن کودکان دبستانی درباره غذا و غذا خوردن

  سن 7تا 11 زمان یادگرفتن است وآموزش کودکان در این سنین باعث می شودکه کودک هم یاد بگیردوهم اعتقاد پیدا کند.همچنان که کودکان رشد می کنند,پدر ومادر باید با تذکر زبانی وبا مثال هایی عملی ,کودکان رانسبت به غذاهای سالم وغذا خوردن صحیح آگاه کنند.از طرفی بهترین محل برای آموزش دادن,منزل است.آموزش باید به صورت عادی وروزمره ودر مورد غذاهایی که مادر تهیه میکند.انجام گیرد ,تا کودک نسبت به نوع غذا ,رنگ,بو,طعم وروش تهیه آن اطلاعاتی به دست آورد و در مورد غذا خوردن رفتار صحیح داشته باشد .    

     در مدارس ,متاسفانه آموزش تغذیه و برنامه آموزشی وجود ندارد.بعضی از آموزگاران ممکن است به طور اتفاقی در باره اصول تغذیه با کودکان صحبت کنند و به آنها اطلاعاتی بدهند.ولی همه معلمین چنین نخواهند کرد.آموزش دادن در هنگام بازی نوعی آموزش تغذیه در کودکان مدرسه ای است که درباره انواع غذاها,تهیه آنها و اصول خوردن به کودکان فرصتی می دهندتا عملا"مسائل را درک کنندو دانش آنها در مورد غذا افزایش یابدکه البته نتیجه آن نیز بسیار مثبت است.اگر والدین خود نیز فرصتی بدست بیاورندوآموزش ببینندکه بعدا"بتواننددر منزل این آموزش ها رابدهند,بسیار مفید خواهد بود.  

اگر مدرسه کودک تا بعد از ظهر ادامه یابدمعمولا"کودک باید ناهار خود راببرد,یاممکن است در مدرسه ناهار داده شود.در هر دوصورت غذای کودکان در این سنین باید کم چربی و از سبزیجات ومیوه جات باشد .کودکانی که ناهار خود را از خانه می برند باید غذای آنها از نظر موادغذایی متعادل باشد,یعنی شامل ساندویچی باشد که نان ان از آرد کامل گندم تهیه شده باشدهمچنین دارای پروتئین و میوه تازه ,سبزی و یک دسر ساده باشد.غذای مذبور باید شب قبل تهیه و در یخچال نگه داری شودو صبح در ظرف غذای کودک نگه داری شود.