قوانین بسکتبال

زمان بازی

زمان بازی از چهار دوره (پریود) ده دقیقه ای تشکیل می شود.(در المپیک و آمریکا 4 دوره 12 دقیقه ای) زمان استراحت بین دوره اول و دوم 2 دقیقه است و زمان استراحت بین دوره سوم و چهارم 2 دقیقه است (نیمه بازی). زمان استراحت بین دو نیمه 15 دقیقه خواهد بود.

زمان استراحت (تایم اوت) :

زمان استراحت ، یک دقیقه است که درصورت درخواست به تیم واگذار می شود. زمان استراحت مطابق مقررات زیر به تیم ها داده می شود :برای بازی هایی که در چهار دوره 10 دقیقه ای برگزار می شود ، برای نیمه اول دو زمان استراحت به هر تیم داده می شود و در نیمه دوم ، سه زمان استراحت برای هریک از تیم ها منظور می شود. برای هر وقت اضافی نیز یک زمان استراحت برای هر تیم مجاز است.

قانون 24 ثانیهزمانیکه بازیکنی از یک تیم ، کنترل توپ زنده را در داخل زمین دراختیار می گیرد ، آن تیم باید طی 24 ثانیه توپ را بطرف حلقه شوت کند. بطوریکه قبل از زمان 24 ثانیه توپ به سبد برخورد کند. در غیر اینصورت بعد از 24 ثانیه بوق دستگاه 24 ثانیه به صدا درخواهد آمد و توپ دراختیار تیم مقابل قرار می گیرد.

اگر توپ برای شوت در هوا باشد و بوق 24 ثانیه بصدا درآید :

الف) اگر توپ وارد سبد شود ، گل قبول خواهد بود و بازی از زیر حلقه تیم مدافع پیگیری خواهد شد.

ب) اگر توپ به حلقه برخورد نماید و وارد سبد نشود ، در اینصورت هرکدام از تیم ها می توانند کنترل توپ را دراختیار بگیرند و بازی ادامه خواهد یافت.

ج) اگر توپ به حلقه برخورد نماید ، تخلف صورت گرفته است. ولی اگر تیم مدافع بلافاصله و بطور واضح کنترل توپ را دراختیار بگیرید بازی ادامه خواهد یافت.

امتیاز مساوی و وقت اضافی

درصورت مساوی بودن امتیاز در پایان نیمه دوم ، بازی با وقت اضافی 5 دقیقه ای ادامه می یابد. درصورت تساوی مجدد ، 5 دقیقه های اضافی بهمین ترتیب تکرار می شود. قبل از شروع هر 5 دقیقه وقت اضافی ، دو دقیقه برای استراحت منظور می شود. هر 5 دقیقه مثل شروع دو نیمه، با مالکیت تناوبی آغاز می گردد. در وقت اضافی ، تیم ها با همان حلقه نیمه دوم یا پریود چهارم ، بازی را دنبال خواهند کرد.

تعویض بازیکنان

تعداد تعویض ها در بسکتبال محدودیت ندارد ، ولی انجام تعویض در شرایط زیر مجاز نیست :

1- بعد از گل شدن توپ (مگر اینکه تیمی که گل خورده است درخواست تایم استراحت کند و یا اینکه خطایی اعلام شود)

2- زمانیکه توپ در بازی به جریان بیفتد. همچنین در مرحله پرتاب پنالتی.

3- در بین پرتاب های پنالتی ، مگر اینکه بین پرتاب ها خطا انجام شود.

(قانون دوبل )Double

دریبل کردن از زمانی شروع می شود که بازیکن کنترل توپ را دراختیار گرفته و با انداختن و زدن آن در تماس با زمین دوباره آن را قبل از اینکه به بازیکن دیگری برخورد کند لمس نماید. زمانی دریبل خاتمه می پذیرد که با دست آن را گرفته و یا اجازه دهد توپ در دست یا دستها استراحت نماید. زمانیکه توپ با دست دریبل کننده در تماس نیست ، تعداد گامهای برداشته محدود نخواهد بود.بازیکن مجاز نیست پس از خاتمه دریبل ، برای بار دوم اقدام به دریبل نماید. درصورتیکه این عمل را انجام دهد مرتکب تخلف دبل شده است.

قانون رانینگ (تراولینگ)

بازیکنی که توپ را دراختیار دارد می تواند یک پای خود را به هر سمتی که می خواهد ، یک یا چند مرتبه حرکت دهد ، درصورتیکه پای دیگرش که آن را پای ’’پیوت‘‘ می نامند ، ثابت باشد. رانینگ حرکتی است که بازیکن صاحب توپ در داخل زمین یک یا دو پای خود را بدون توجه به محدودیت فوق حرکت دهد یا گامهای او با دریبل های بازیکن تناسب نداشته باشد.

قانون سه ثانیه :

زمانیکه تیم کنترل توپ را در زمین حمله ، موقعی که ساعت در جریان باشد ، دراختیار دارد ، هیچ یک از نفرات آن تیم نمی تواند مدت سه ثانیه در منطقه ذوزنقه حریف و یا روی خطوط ذوزنقه باقی بماند.

قانون هشت ثانیه :

زمانیکه یک تیم توپ را در زمین خودی تحت کنترل می گیرد ، باید در عرض 8 ثانیه توپ را به زمین حمله بفرستد. تخطی از این قانون ، تخلف ’’هشت ثانیه‘‘ نامیده می شود و داور توپ را دراختیار تیم مقابل قرار خواهد داد.

قانون نیمه (برگشت توپ به زمین دفاعی) :

زمانیکه یک بازیکن در زمین حریف (زمین حمله) مالکیت توپ را دراختیار می گیرد ، نباید توپ را به زمین دفاعی (زمین خودی) برگرداند. این امر یک تخلف است و توپ دراختیار تیم مقابل قرار خواهدگرفت.

خطای تماس با توپ بالای سطح حلقه:

بازیکن مدافع و مهاجم ، توپی را که برای شوت رها شده و در حال پیمودن قوس نزولی است و کاملا بالای استوانه حلقه قرار دارد نباید لمس کنند یا بزنند ، همچنین زمانیکه توپ به تخته برخورد می کند و در بالای سطح حلقه است ، مجاز به لمس توپ نیستند. در غیر اینصورت ، مرتکب تخلف شده اند که سخت ترین جریمه آن پذیرش گل است.

خطای شخصی :خطایی را که بازیکنی بر روی بازیکن حریف ، چه با توپ و چه بدون توپ انجام می دهد ، خطای شخصی گویند. بازیکن مجاز نیست که بازیکن حریف را در موقع پیشروی ، توسط دست ، پا ، آرنج ، شانه ، باسن ، زانو یا پاهایش با استفاده از اعمال گرفتن ، سد کردن ، هل دادن یا شارژ کردن متوقف کند یا مانع او شود و یا با خم کردن بدن خود در حالت خارج از تعادل ، اعمال خشونت کند یا تخلف نماید.

خطای طرفین :

خطای طرفین حالتی است که همزمان دو بازیکن روی یکدیگر خطا انجام دهند.

خطای غیرورزشی

خطایی را که با توجه به روح و اجرای قانون ، مستقیما برای تلاش در بازی با توپ انجام نشود ، خطای غیرورزشی گویند. برخورد شدید با بازیکن ، نگه داشتن ، زدن و هل دادن معمولا خطای غیرورزشی است و جریمه آن دو پرتاب آزاد همراه با مالکیت توپ می باشد.

خطای دیسکالیفه (اخراج)

هرگونه تکرار خطای غیرورزشی ، خطای فنی توسط بازیکن ،خطای فنی مربی یا ذخیره یا همراهان تیم ، خطای دیسکالیفه می باشد. بازیکن ، مربی ، ذخیره یا همراه تیم پس از دیسکالیفه باید به رختکن برود و درصورت عدم تمایل سالن بازی را ترک کند. جریمه دیسکالیفه علاوه بر اخراج ، دو پرتاب آزاد همراه با مالکیت توپ می باشد.

خطای فنی :

خطای فنی ، هنگامی تحقق می یابد که بازیکن بدون توجه به داور ، اعمالی از قبیل موارد زیر را انجام بدهد : بی احترامی یا برخورد با داوران زمین یا داوران نشسته ، استفاده از الفاظ یا حرکات ناصحیح برای حریف یا تحریک تماشاچیان ، با حرکات دست در جلو چشم بازیکن ایجاد اختلال کردن ، تاخیر در بازی در زمانیکه باید بازی از بیرون به جریان بیافتد ، بالا نبردن دست بهنگام خطا درصورت تقاضای داور ، تعویض شماره پیراهن بدون اطلاع ، آویزان شدن از حلقه موقع دانکینگ (زدن آبشار بطرف سبد) ، حرکت دادن تخته و حلقه بطوریکه مانع گل زدن حریف شود. جریمه خطای فنی ، دو پرتاب آزاد همراه با مالکیت توپ است. خطای فنی برای مربیان ، ذخیره ها و همراهان نیز وجود دارد که جریمه آن مشابه بازیکنان است. در هر دو صورت کاپیتان تیم ، فرد پرتاب کننده پنالتی را مشخص می نماید. خطای فنی ، وقت استراحت بین دو نیمه و وقتهای اضافی را نیز دربر می گیرد.

قانون پنج خطا

در بازی هایی که در چهار وقت ده دقیقه ای برگزار می گردد ، بازیکن پس از انجام 5 خطا باید زمین را ترک کند و تا 30 ثانیه بعد ، یک بازیکن دیگر جایگزین وی گردد. این قانون را قانون پنج خطا می گویند. (در آمریکا بازیکن پس از 6 خطا باید زمین را ترک کند.)

قانون چهار خطا

در بازی های شامل چهار وقت ده دقیقه ای ، هرگاه یک تیم چهار خطای شخصی (در مجموع) در یک دوره (پریود) انجام دهد ، تمامی خطاهای شخصی انجام شده بعد از چهارمین خطا ، در هر دوره با دو پرتاب آزاد جریمه خواهد شد و پرتابها را بازیکنی که روی او خطا اتفاق افتاده انجام خواهد داد. این قانون را قانون چهار خطا می گویند.

تمامی خطاهای انجام شده در وقت اضافی جزو خطاهای نیمه دوم محسوب خواهد شد.

تیمی که دارای هفت خطای تیمی شود در اینصورت روی خطای بازیکن دو پرتاب آزاد داده می شود. چنانچه بازیکنی روی بازیکن حریف پشت خط سه امتیازی خطا کند سه پرتاب به بازیکن مقابل داده می شود.

شوت کردن

پرتاب توپ به سمت حلقه را شوت می نامند . شوتها از نظر کاربرد انواع مختلفی دارند.

شوت را به هر شکلی که فرد راحت باشد و نتیجه بهتری بگیرد، میتوان انجام داد. اما استفاده از تکنیک صحیح، باعث موفقیت بیشتر می شود.

انواع شوت عبارتند از:

شوت ثابت یک دست، شوت ثابت دو دست، شوت سه گام، شوت جفت، شوت هوک و شوت والیبالی.

پاس دادن و دریافت کردن :

پاس دادن یعنی رد کردن توپ به بازیکن هم تیمی خود. پاس دادن و دریافت کردن، یکی از مهمترین حرکات اساسی در هر تاکتیک تیمی است. براساس شرایط مختلف بازیکن مهاجم، بازیکنِ مدافع و تاکتیک تیمی، انواع مختلفی از پاس، مورد استفاده قرار میگیرد . در این مبحث به چند نوع بسیار رایج اشاره میشود که عبارتند از: پاس دو دست سینه به سینه یا مستقیم، پاس یک دست سینه و زمینی، پاس دو دست بالای سر، پاس بیسبالی، پاس دو دست زمینی، پاس هوک و پاس نزدیک یا دست به دست.

دفاع فردی :یکی از اصول اساسی بازی بسکتبال، مهارت دفاع فردی است. اجراء ماهرانه دفاع به افراد تیم امکان میدهد که تاکتیکهای دفاع تیمی را به خوبی اجراء کنند. براساس شرایط مختلف، انواع مختلفی از دفاع فردی به کار برده میشود که عبارتند از: دفاع بسته یا نزدیک Close -، دفاع از مهاجم دور از توپ یا دفاع باز Open - دفاع از پاسگیرنده یا دفاع از مسیر پاس Deny- و دفاع از بازیکن زیر حلقه Over play.

دریبل کردن :

رد و بدل شدن توپ بین دست و زمین را دریبل گویند. این مهارت تنها وسیله حرکت بازیکن با توپ در زمین است.

کار با توپ :مهارت کار با توپ، به شیوه گرفتن توپ در تمام تکنیکهای بسکتبال

گفته می شود. هدف اصلی تمرینات آن آشنائی کامل فرد با وزن، قطر و اندازههای توپ است. یک مهاجم خوب باید در حین اجراء حرکات اساسی مانند شوت، پاس، دریبل، چرخش، تغییر مسیر و ریباند، قادر به حفظ و کنترل کامل توپ باشد. این امر ممکن نخواهد بود مگر با کسب مهارت در کار با توپ.

کاربرد مهارت تعادل : این مهارت، برای انجام تمام مهارتهای بسکتبال ضروری است. مانند: تعادل در حرکت پای دفاع، تعادل در فرود بعد از ریباند، تعادل برای پرش شوت جفت، تعادل در هنگام پاس دادن و دریافت کردن و ...